Облыс әкімі Архимед Мұхамбетов ағымдағы жылдың 10 айындағы әлеуметтік-экономикалық даму қорытындылары жөнінде кеңес өткізді. Есепті кезеңдегі жетістктер жайында Қостанай облысы әкімдігі экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының басшысы Гүлбарам Мұсағазина баяндады.

Есепті кезеңде облыста өнеркәсіп өндірісінің 8,1%-ға, оның ішінде өңдеу өнеркәсібінің 13,5%-ға, тұрғын үйді пайдалануға берудің 25,5%-ға, құрылыс жұмыстарының 6,0%-ға, бөлшек сауданың 5,0%-ға, көтерме сауданың 4,3%-ға өсуі байқалады.
Шағын және орта бизнеске келетін болсақ, пандемияға қарамастан, жұмыс істеп тұрған субъектілер санының 5,4%-ға өсуі байқалады. Өнім шығару 20,6%-ға ұлғайып, 586,6 млрд.теңгені құрады. Есепті кезеңде облыс экономикасына 11,0% өсіммен 306,2 млрд. теңге инвестиция тартылды.

10 айдың қорытындысы бойынша облыста мына салаларда өсім байқалады:

– Өнеркәсіп өндірісі – 8,1%, оның ішінде өңдеу өнеркәсібі-13,5%;%;

– негізгі капиталға инвестициялар-11,0;%;

– құрылыс жұмыстары-6,0;%;

– тұрғын үйді пайдалануға беру-25,5;%;

– бөлшек сауда-5,0%;

— көтерме сауда-4,3%.

Ауыл шаруашылығында жалпы өнімнің нақты көлем индексі 85,9% – ды құрады (бұл ретте мал шаруашылығында өсім-102,1%). Инфляция деңгейі 6,7% – ды құрады, бұл республикалық көрсеткіштен төмен.

Жыл басынан бері облыстың өнеркәсіптік кәсіпорындары 1,9 трлн. оның ішінде тау – кен өндіру секторында-941,1 млрд.теңгеге, өңдеу секторында-876,5 млрд. теңгеге.

Құрамында алтыны бар кенді өндіру 14,7% – ға, шекемтастар өндірісі – 25,5% – ға, темір кені концентраты – 4,8% – ға, мыс концентраты – 26,7% – ға, боксит – 14,5% – ға, асбест – 8,7% – ға, алтын өндіру – 21,7% — ға, ыстықтай илектелген шыбықтар мен өзектер өндіру-20,3% — ға, жеңіл автомобильдер-52,4% — ға, тракторлар-63,9% — ға, комбайндар-14,5% — ға%, сондай-ақ сары май-61,6%, ет-21,9%.

Өңірлерде өндірістің айтарлықтай өсуі қамтамасыз етілді:

— Бейімбет Майлин 40,3%%;

— Науырзым ауданы 38,8%;

— Қарабалық ауданында 26,6%

— Сарыкөл ауданы 22,6%.

Өндірістің ең көп қысқаруы Денисов (НКИ – 62,6%) және Қамысты (НКИ – 65,1%) аудандарында тіркелді.

Ауыл шаруашылығындағы жалпы өнім көлеміне құрғақ ауаның жоғары температуралық режимі (35-40 градус) және егіс науқаны кезінде топырақтың жоғарғы қабатын құрғату теріс әсер етті. Нәтижесінде НКИ 85,9% деңгейінде қалыптасты.

Есепті кезеңде облыс экономикасына 11,0% өсіммен 306,2 млрд. теңге инвестиция тартылды. Қаржылық салымдардың шамамен 79,0% – ы-жеке инвестициялар.

Базалық салаларға: ауыл шаруашылығына 27,2% – ға және өнеркәсіпке 16,7% — ға, оның ішінде өңдеуге 98,3% — ға инвестициялар салу ұлғайғанын атап өту қажет.

Егер өңірлерге көшсек, инвестициялардың айтарлықтай өсуі Әулиекөл ауданында, Б.Майлинде, Арқалық қаласында және Меңдіқара ауданында қамтамасыз етілді. Керісінше, инвестициялардың ең көп төмендеуі Наурызым, Денисов және Сарыкөл аудандарында тіркелді.

Шағын және орта бизнеске келетін болсақ, пандемияға қарамастан, жұмыс істеп тұрған субъектілер санының 5,4% — ға өсуі байқалады. Өнім шығару 20,6% — ға ұлғайды және 586,6 млрд.теңгені құрайды, мұнда 2,1% өсіммен 158,6 мың адам жұмыспен қамтылған.

Көлік логистикасы саласындағы жағдай да түзелді. Мұнда жалпы өнім 284,0 млрд. теңгені құрады. НКИ-104,0%. Жүк тасымалы 1,6% – ға және жолаушылар айналымы 2,4 есеге артты.

Облыста құрылыс жұмыстарының көлемі 6,0% — ға өсті. Өсім 12 өңірде тіркелді, ең жоғары өсім келесі өңірлерде:

— Әулиекөл-2,2 есе;

— Бейімбет Майлин ауданында — 2 есе;

— Амангелді-1,8 есе;

— Федоровский — 1,4 есе;

Бұл ретте көлемдердің барынша төмендеуі байқалды:

Денисов ауданында (НКИ-15,0%);

Алтынсарин (НКИ-18,7%);

Наурызым (НКИ-34,4%);

Қарасу (НКИ – 40,6%).

Меңдіқара (НКИ-41,5%).

2021 жылға арналған тұрғын үйді іске қосу жоспары кезінде – 449,0 мың шаршы метр, қазірдің өзінде 25,5% өсіммен 387,2 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілді. Жылдық жоспар 86,2% орындалды. 3 266 пәтер пайдалануға берілді.

Есепті кезеңде көтерме және бөлшек сауданың НКИ жалпы көрсеткіші 104,7% – ды құрады, оның ішінде көтерме сауда көлемі 4,3% — ға өсіп, 600,5 млрд.теңгені, бөлшек сауда-5,0% — ға немесе 334,2 млрд. теңгені құрады.

Бұл ретте барлық өңірлерде бөлшек сауда көлемі 100,0% — дан асады, ал көтерме сауда бойынша ең жоғары өсімді Қостанай ауданы, Арқалық қаласы, Қарабалық, Сарыкөл аудандары, Б.Майлин ауданы, Меңдіқара ауданы және Лисаков қаласы көрсетті.

Қостанай және Рудный қалаларында көтерме сауданың төмендеуінің негізгі себебі мектепке дейінгі және мектеп оқу мекемелерінің (тамақ үшін көтерме сатып алу), қоғамдық тамақтану объектілерінің, халыққа көрсетілетін қызметтердің (тігін цехтары, шаштараздар, сұлулық салондары), автомобиль қосалқы бөлшектерін, металл конструкцияларын, терезелер мен есіктерді сатумен айналысатын сауда объектілерінің короновирустық инфекция пандемиясы кезеңінде қызметін тоқтата тұру болып табылады.

Мемлекеттік бюджетке келетін болсақ, есепті кезеңнің қорытындылары бойынша кірістер жөніндегі жоспар 3,5% — ға, оның ішінде жергілікті бюджет бойынша 9,9% — ға асыра орындалды. Облыс бюджетінің шығындары 99,9% — ға орындалып, 296,1 млрд.теңгені құрады.

–Жыл соңына дейін бізде 1,5 ай қалды және негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер көрсеткіштерінің төмендеуіне жол бермеу үшін өз жоспарларымызды кезекті рет қайта қарап, өсімнің барлық негізгі резервтерін іске қосу қажет,-деп сөзін аяқтады Қостанай облысы әкімдігі экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының басшысы Гүлбарам Мұсағазина.

Өнеркәсіптің базалық салаларына, ауыл шаруашылығына 27,2%-ға және өнеркәсіпке 16,7%-ға, оның ішінде өңдеуге 98,3%-ға инвестиция ұлғайғанын атап өткен жөн. Кеңес қорытындысы бойынша өңір басшысы Архимед Мұхамбетов қала мен аудан әкімдеріне, облыстық басқармалардың басшыларына негізгі макроэкономикалық көрсеткіштердің орындалуын бақылауда ұстауды тапсырды.