Қазіргі қоғамның әлеуметтік ауруларының бірі сыбайлас жемқорлық деп атауға болады. Көп жылдық әлемдік тәжірибе бүкіл қоғамның күш-жігерін шоғырландыру ғана осы келеңсіз құбылыспен күресуге көмектесетінін көрсетеді.

Бүгінде Қазақстанда бұл күреске халықтың барлық мақсатты топтары тартылған. Сыбайлас жемқорлықтың зияны туралы барлық жерде айтады: еңбек ұжымдарынан бастап бизнес өкілдеріне дейін, ұлттық холдингтер мен компаниялар басшыларына дейін. Сонымен қатар, маңызды мақсатты топтардың бірі – мәдениет қызметкерлері мен шығармашылық интеллигенция ерекше орын алады.

Өйткені олар қоғамдық пікірге үлкен әсер етеді. Нақ интеллигенцияны «ұлт ұяты» деп бекер айтпайды ғой. 2020 жылдың тамыз айында Ұлттық академиялық кітапхана базасында ғылыми және шығармашылық зиялы қауым өкілдерімен, көрнекті мемлекеттік және қоғам қайраткерлерімен тікелей эфирлер болып, тыңдаушыларға елімізде жүргізіліп жатқан сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат туралы әңгімелеп берді.

Тәжірибе сәтті болып, ағымдағы жылдың 3 ақпанында Қазақстан Республикасының Ұлттық академиялық кітапханасында Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс – қимыл агенттігі мен мәдениет және спорт министрлігінің «Парасат жолы» – «парасаттылық жолы» бірлескен жобасының салтанатты тұсаукесері өтті.

Жобаның мәні-кітапхана қызметкерлерінің, ғалымдардың, жазушылардың, ақындардың, дін өкілдері мен қоғамдық пікір көшбасшыларының қатысуымен ақпараттық, Әлеуметтік және волонтерлік іс-шараларды іске асыру арқылы қоғамда адалдық, парасаттылық, әділдік, сондай-ақ руханият қағидаттарын қалыптастыру. Парасаттылық идеологиясын ілгерілетудің маңыздылығын ескере отырып, «Парасат жолы» өңірлік орталықтары бір мезгілде еліміздің барлық облыстық кітапханаларында, сондай-ақ қалалық және аудандық кітапханалар базасында жоба филиалдары ашылды. Кітапханалар парасаттылық идеологиясын дамытуда және сыбайлас жемқорлыққа мүлдем төзбеушілікті қалыптастыруда өзіндік орталықтар болуға тиіс.

«Парасат жолы» жобасын ілгерілету үшін базалық платформа ретінде кітапханаларды таңдау кездейсоқ емес, өйткені кітаптар бұрынғысынша рухани тәрбиенің маңызды факторы болып табылады, ал кітапханалардың өздері белсенді өмірлік ұстанымы бар шығармашыл, білімді адамдар үшін тартымды орталықтар болып табылады. Бұл жастар мен ғалымдарды сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылда тиімді шешімдер әзірлеу жөніндегі жұмысқа тарту үшін бірегей алаң. Сонымен қатар, орталықтардың ашылуы азаматтық қоғамның түрлі өкілдерінің өзара іс-қимыл деңгейін арттырды. Осылайша, әрбір немқұрайлы емес азамат, кітапхананың тұрақты оқырманы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске өз үлесін қоса алады. Жарты жылдың ішінде облыста «Парасат жолы» жобасы аясында түрлі форматтағы екі жүзден астам іс-шара өткізілді. Алғашқы іс-шаралардың бірі облыстық кітапхана залында өтті.

Ақын, драматург, публицист, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты Ақылбек Қожаұлы Шаяхметпен кездесу ұйымдастырылған Л. Н. Толстой. Ал 15 Сәуірде Қостанай облыстық әмбебап ғылыми кітапханасы жанындағы «Парасат жолы» орталығында. Л. Н. Толстой ҚР Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің кеңесшісі Жазира Жылқышиева мен «Парасат жолы» республикалық өңірлік орталығының басшысы Сәдібек Түгел шығармашылық зиялы қауым өкілдерімен кездесті. Әлеуметтік желілерде тікелей эфирде көрсетілетін және кітапхананың YouTube-тағы ресми арнасындағы жазбаларда орналастырылатын Қостанайдың танымал ақындарымен, жазушыларымен, ғалымдарымен, мемлекеттік және қоғам қайраткерлерімен тікелей эфирлер мен бейне кездесулер дәстүрге айналды. Марғұлан Оспанов, А.и. Суслова, Ю. Я. Бондаренко, А. М. Әлжанова және т. б. өнер көрсетті. Аудандық және қалалық кітапханалар да шетте қалмайды.

Мысалы, Денисов орталық аудандық кітапханасының алаңында тұрғындар үшін «бір пара – екі қылмыс»театрландырылған қойылымы ұйымдастырылды. Шілде айында Амангелді ауданында Мәдениет саласының қызметкерлері үшін «Сыбайлас Жемқорлықсыз болашақ» атты семинар өткізілді, онда қатысушылар көркем әдебиеттегі сыбайлас жемқорлық тақырыбын көрсетуді және мемлекеттік сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясаттың практикалық тетіктерін талқылады. Осылайша, бүкіл қазақстандық қоғам осы әлеуметтік зұлымдыққа қарсы күреске белсене тартылады.

Бүгінде «Парасат жолы» жобасының қатысушылары жыл сайын 9 желтоқсанда атап өтілетін Халықаралық сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес күніне арналған білім беру және интерактивті іс-шаралар сериясын жоспарлап отыр. Өзара түсіністік, құрмет пен сенім – «Парасат жолы»жобасы сүйенетін үш тірек. Оның қызметінің алғашқы нәтижелері таңдалған Қағидалардың адалдығын, халық арасында қолдау мен қолдау табатын осы жұмыстың тиімділігі мен маңыздылығын көрсетеді.

Алексей Олексюк, Л. Н. Толстой атындағы Қостанай облыстық әмбебап ғылыми кітапханасының Ақпараттық-әдеби секторының меңгерушісі