Костанай облысының әкімдігінде көктемгі егіс жұмыстарына дайындық мәселелері қаралды. Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша ауыл шаруашылығын қаржыландыру жыл сайын ұлғайып келеді. Биыл ауыл шаруашылығы техникасын жеңілдікпен несиелеуге 200 млрд теңге бөлінді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 1,7 есе көп. Осы шараның арқасында 2025 жылға дейін техниканы жаңарту деңгейі 7,1%-ға, ал 2028 жылға қарай 10%-ға жетуі тиіс.
Жеңілдетілген несие беру арқылы ауыл шаруашылығы саласын қаржыландыру жыл сайын артып келеді. Өткен жылы Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес облыс бойынша қаржыландыру 2,2 есеге өсіп, 93 млрд.теңгеден асты. Биылғы жылы бұл сома одан да артады.
— Ауыл шаруашылық маусымы жақындап қалды. Сондықтан егіс науқанын бастауға, технологияларды дайындауға ерте дайындалған жөн. Мемлекет ауыл шаруашылығының барлық салаларын дамыту үшін жағдай жасайды. Бұл ретте, көктемгі егіс жұмыстарын жүргізуге ерекше көңіл бөлінеді. Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша жыл сайын ауыл шаруашылығы саласын қаржыландыру 5% жеңілдетілген кредиттер беру есебінен ұлғаяды. Өткен жылы облыста жеңілдетілген кредиттер сомасы екі есе өсіп, 93,6 млрд теңгені құрады. Биыл қаржыландыру одан да көп болады, – деді облыс әкімі Құмар Ақсақалов.
Сондай-ақ, төмен пайызбен техниканы сатып алуға жеңілдетілген несие қаражаты ұлғайтылды. Жылдық 5% несиелеу қарастырылған. Бүгінгі таңда мұндай төмен пайыздар жоқ. Яғни, мемлекет ауыл шаруашылығын дамыту үшін барлық қажетті жағдайларды жасап отыр.
— Осы бағдарламаның арқасында өткен жылы облыс бойынша 500-ден астам техника сатып алынды. Ағымдағы жылы қаржыландыру сомасы ел бойынша 1,7 есеге өсті. Өткен жылы 120 млрд теңге бөлінді, биылғы жылы бұл сома 200 млрд.теңгені құрады. Тиісінше, биыл одан да көп жаңа техника сатып алынады. 2025 жылы ауыл шаруашылығы техникасын жаңарту 7,1% – ға жетуі тиіс. Жалпы, 2028 жылға дейін Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес жаңартуды 10%-ға дейін жеткізу қажет. Барлық кәсіпкерлер мемлекеттік қолдаудың барлық жеңілдетілген бағдарламаларына белсенді қатысуы тиіс, – дейді өңір басшысы Құмар Ақсақалов.
Негізгі міндет – бюджет қаражатын тиімді пайдалану, салымдардан барынша пайда алу. Кәсіпорындар жұмысының тұрақтылығын, өнім өндіру көлемінің ұлғаюын қамтамасыз ету. Минералды тыңайтқыштарды қолданбай өндіріс көлемін ұлғайту мүмкін емес. Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер «Кен Дала 2» бағдарламасы бойынша кредиттік қаражатқа минералды тыңайтқыштарды барынша көп көлемде сатып алуы қажет. Бұл үшін барлық жағдайлар жасалған.
— Отандық тыңайтқыштардың құны 60%-ға арзандады. Биыл облыс бойынша барлығы 337,6 мың тонна үлес қосу қажет, сондықтан бұл индикатор орындалуы тиіс. Сонымен қатар, Жол картасының барлық көрсеткіштерін орындау қажет. Дәнді дақылдардың төмен ағымдағы бағасы шаруашылықтардың қаржылық жағдайына әсер етті. Мұндай жағдайда шаруашылықтың әрбір басшысы даму жолдарын іздеп, өндірісті әртараптандыруы тиіс. Негізгі бағыттар-нарықта сұранысқа ие рентабельді дақылдарды өсіру, қайта өңдеуді дамыту, өндірілетін өнім көлемін ұлғайту. Жоспарға сәйкес ағымдағы жылға арналған майлы алқаптар 755 мың гектарды құрауы тиіс, көлемдердің орындалуын қамтамасыз ету қажет. Жергілікті өндіріс есебінен халықтың әлеуметтік маңызы бар азық-түліктің негізгі түрлеріне қажеттілігі қамтамасыз етілуге тиіс. Осы жылға жоспарланған картоп алқаптары 5,5 мың га, қарақұмық-21 мың га құрайды, – деді өз сөзінде Ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Ибргаим Бекмухамедов.
Егіс науқанын сапалы өткізу үшін өңір башсысы аудан әкімдеріне бірқатар тапсырма жүктеді.
— Жол картасына сәйкес жоспарланған көрсеткіштердің орындалуын қамтамасыз етуді және қажетті тұқым көлемінің 100% дайындауды тапсырамын. Сондай-ақ, минералды тыңайтқыштардың сатып алу және осы бағыттағы жұмысты күшейту, ауыл шаруашылығы техникасын жөндеуді, оны қалпына келтіруді аяқтау және оның толық дайындығын қамтамасыз қажет, – деп сөзін түйді облыс әкімі Құмар Ақсақалов.
Ауыл шаруашылығы және жер қатынастары басқармасының басшысы Ибрагим Бекмұхамедовтің айтуынша, биыл көктемгі дала жұмыстарын жүргізуге 80,9 мың тонна, күзгі жиын-терім жұмыстарына 83,3 мың тонна дизель отыны бөлінді. Таяуда Gosagro.kz ақпараттық жүйесінде жанармай жеткізуші операторлардың тізімі жарияланады. Фермерлер дизель отынын жеткізушіні өздері таңдап, өтінім бере алады.
«Ауыл шаруашылығы құрылымдарының алдында тұрған маңызды міндеттің бірі – егіс алқаптарын әртараптандыру, монодақылдан алшақтау. Шаруашылықтар осы мәселеге баса көңіл бөлуі керек. Сондай-ақ кейінгі кезде картоп тапшылығын сезініп жатырмыз. Сондықтан картоп алқабын ұлғайта түскен жөн. Өңір диқандарының алдында жүгері және қарақұмық алқабын кеңейту міндеті тұр. Осы мәселеге де мұқият қарауды сұраймыз. Қостанай өңірі минералды тыңайтқыштарды пайдаланудан алдыңғы қатарда келеді. Былтыр алқапқа 258,6 мың тонна тыңайтқыш шашу көзделген еді, бұл жоспар да толық орындалды. Техника паркін жаңарту индикаторы да ойдағыдай атқарылды», деді Ауыл шаруашылығы вице-министрі Азат Сұлтанов.
Биыл өңірде 755 мың гектар алқапты майлы дақыл алады. Мал азығының көлемі 137,5 мың гектарға дейін ұлғаяды. Ауыл шаруашылығы кәсіпорындары 21 мың гектарға қарақұмық, 6,1 мың гектарға картоп тұқымын егуді жоспарлап отыр.
Кеңес барысында мемлекеттік қолдау тетіктерін уақытында әрі тиімді пайдалана білу мәселесі де талқыланды. Мысалы, өткен жылы іске қосылған «Кең дала-2» бағдарламасы шаруаларға 5 пайыз жылдық өсіммен жеңілдетілген несие алуға мүмкіндік береді. Несие мерзімі – 12 айға дейін. Несие алатын кепілдігі жоқ фермерлер «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қорынан несие сомасының 85 пайызын құрайтын кепілдік ала алады.
«Осылайша, ауыл шаруашылығы өнімін өндірушіге кепілдіктің 15 пайызын қою ғана қалады. Басты мақсат – аталған қолдау түрін тиімді пайдалана отырып, өнім көлемін арттыруды қамтамасыз ету. Өнімнің арзандап кеткеніне қарамастан, өңірде жақсы табысқа жетіп жатқан шаруашылықтар аз емес. Бұл шаруашылықтар егін алқаптарын әлдеқашан әртараптандырды. Мал шаруашылығымен де айналысып жатыр. Ауыл шаруашылығы құрылымдарына мемлекет қомақты қаржылай қолдау көрсетіп жатыр», деді облыс әкімі.
Бақыт ТҰРАШ, суреттер Қостанай облысы әкімінің баспасөз қызметінен алынды
